GENÇ AKVARİSTLER TOPLULUĞU | BALIK BAKIMI VE ÜRETİMİ BURADA

Lepistes

LEPİSTES

Özet Bilgiler:

Yaygın Adı: Lepistes, Guppy

Bilimsel Adı: Lebistes Reticulatus, Acanthocephalus Guppii

Latince Adı: Poecilia Reticulata

Davranış Biçimi: Son derece barışçıl,

Uzunluk: Kuyruksuz olarak erkekler 3cm, dişilerde 4 cm

Su Isısı: 24°-28 °C Arası

Beslenme: Omnivor, hem otçul ve hem de etcil.

Orijin: Orta Amerika’dan Brezilya’ya olan bölge.

Su Parametreleri: pH 5.5 – 8.5, GH 10°-30°

Larva Geliştirme Türü: Larva gelişim türü yoktur. Yumurtadan çıkan yavrular kendi başlarına yaşar.

Genel Bilgiler:

Poeciliidae familyasından olan lepistesler gerek renkleri ve gerek kolay çoğalmaları nedeniyle akvaryumlarımızın en çok aranılan balıklarındandır. Genelde akvaryuma yeni başlayanlar için yukarıda anılan sebepler nedeniyle tercih edilirler. Bu güzelliklerine karşın biraz narin olan bu tropikal balıklar canlı doğuran olarak tabir edilen türe dahildir.

 

Orijin:

Anavatı Güney Amerika kıtasının kuzey taraflarıdır. Robert John Lechmere Guppy tarafından 1866 yılında isimlendirilerek Trinidad Adasından dünyaya çıkmıştır. (1) Bu nedenle balık, yurtdışında özellikle Avrupa ülkelerinde Guppy olarak tanınmaktadır.

 

Görünüm:

Doğadaki renklerinin yerine, laboratuar ortamlarında çok güzel renkli yeni ırklar üretilmiştir.

Erkeklerinin yelpaze ya da iğne şeklindeki muhteşem kuyrukları balıklarda ilk bakılan yerdir. Çoğunlukla yerli piyasalarda geniş kuyruklu ırklarını daha sık görmekteyiz. Geniş kuyruklarına karşılık incecik gövdeleri bir tezat teşkil ediyor gibi gözükse de çok estetik bir görünümleri vardır. Türlerine göre kimi erkeklerin gövdeleri renksiz iken, kimilerinin ortadan kuyruğa doğru olan kısmı kuyruk ile aynı renktedir. Bazılarının ise gövdelerinin tamamı ve kuyrukları aynı renk tonları ile bezenmiştir. Sırt yüzgeçleri muhakkak gövdeleriyle ya da kurukları ile aynu renk ve desendedir.

Erkekleri ne kadar renkli ise dişileri de o kadar sadedir. Dişilerin gövdeleri renksiz, kuyrukları renklidir. Aslında dişilerin bazı türlerinin kuyrukları da çok güzel olsa da erkeklerinkiler gibi ihtişamlı değildir.

Yüzme Seviyeleri:

Ortalama ömürleri dört yıl olan lepistesler, genelde akvaryumların en üst kısımlarında yüzerler. Ağızlarının yapısı nedeni ile su yüzeyinden çok rahatla beslenirler. Diğer bir ifade ile, alt ve üst çeneleri düz bir yapıya sahip oldukları için su yüzeyinde yüzen yemleri çok kolaylıkla alırlar. Dibe ulaşan yemleri almak için geçici süreliğine dibe veya orta seviyelere inerler ve yemlenmeleri bittiğinde de tekrar eski seviyelere dönerler.

Beslenme:

Lepistesler omnivor olarak beslenen balıklarıdır. Yani hem bitkisel besinle ve hem de etçil besinle beslenirler. Diğer canlı doğuranlara verildiği gibi, lepisteslere de bitkisel pul yem, spiruline tablet ve bunlara ilave olarak da az haşlanmış ıspanak düzenli olarak verilmelidir. Ispanağın bir kış sebzesi olması nedeni ile yaz aylarında haşlanmış bezelye, ıspanağı yerini rahatlıkla alabilir.

Haftalık beslenme rejiminde, balıklarınıza bir gün için yem vermemek onların sindirim sistemlerinin dinlenmesine ve boşalmasına yardımcı olacaktır. Bu bir günlük dinlenme ardından ıspanakla başlamak oldukça yararlı olacaktır. Bir günlük açlığın balıklarınıza hiçbir zarar vermeyeceğini unutmamak gerekir. Zaten sizin yem vermediğiniz günde dahi akvaryumunuzda yiyecek bir gıda mutlaka bulacaklardır.

Bu noktada akvaryumumdaki Lepisteslerin görüntülerini sizlerle paylaşmak isterim.

Yıllar öncesinde, yumurtadan çıkan yavrulara haşlanmış yumurtanın sarısı tavsiye edilirken, artemyanın tanınması ile bu tavsiyeden vazgeçilmiştir. Yumurtadan çıkan yavrulara ilk 15 gün kadar artemya veya kabuğu soyunmuş (decapsulated) artemya yumurtası verilmesi yavruların gelişimini hızlandıracaktır. Bu dönemden sonra yavru yemleri ile beslenmeyi desteklemek, doğru bir besleme tarzı olacaktır.

Bununla birlikte, lepisteslerin canlı yemlere veya sivrisinek larvalarına düşkünlüğünü de göz ardı etmemek gerekir. Lepistesler bu tür yemleri severler. Kurutulmuş sivrisinek larvaları yem olarak akvaryumcuların raflarında çoktan yerini almış olsa da diğer yemlere göre oldukça pahalı bir yemdir.

Su Isısı:

Lepisteslerin tropik balık olmaları nedeni ile su sıcaklığı diğer balıklara göre biraz yüksek olabilir. Normal şartlarda 22-28 C’deki su ısısı yeterli olmakla birlikte üremenin artırılması için 26 C’ye daha yakın bir yerde ısı sabitlenebilir. Bu sıcaklıkta metabolizması daha hızlı çalışacağı için yumurtlama süreleri kısalacaktır. Bununla birlikte balığınızın ömrünün de kısalacağını unutmamak gerekir.

Su ısının sabit tutmak için muhakkak bir ısıtıcı kullanılmalıdır. Gece gündüz arasında veya yaz aylarından kış aylarına geçerken oluşan ısı farklılıklarının akvaryum suyuna yansıması durumunda balıkları için risk ortaya çıkacaktır.

Bakımları:

PH ve GH gibi su özelliklerini geniş bir yelpazede tölere edebilmekle birlikte, balığınızın akvaryumunuza girişinin ilk 10-15 günü risklidir. Akvaryumcu ve akvaryumunuz arasındaki taşıma sırasında meydana gelen ani ısı ve su kalitesindeki değişimler balıkların dirençleri rahatlıkla kırmaktadır. Bunun önüne geçmek için:

• Balıkların nakliyesinde poşetin gazete kağıdına sarılması suyun çabuk soğumasını önleyecek ve

• Poşetten akvaryuma aktarmada ise, önce poşeti akvaryumda bekletip sonra da akvaryumdan poşete azar azar su ilave etmek gerekmektedir.

Ayrıca dip çekimlerinin haftalık olarak yapılması, varsa akvaryumunuzda ölen canlının görüldüğünde dışarı alınması su şartlarını ve dolayısıyla da lepistesinizi koruyacaktır.

Dip çekiminden sonra akvaryumunuza ilave edeceğiniz suyun iki gün dinlendirilmiş su olması ve/veya Sera Aquatan veya Tetra Aqua Safe gibi su düzenleyicilerin kullanılması gereklidir. Böylelikle, musluk suyundaki klor ve ağır metaller bağlanarak su balıklarınız için ideal bir yapıya yaklaşacaktır.

Sosyal Yaşam:

 

Lepistesler diğer canlı doğuran türler gibi oldukça barışçıldırlar. Gerek normal zamanda ve gerekse üreme dönemlerinde (ki devamlı olarak ürerler) hem kendi türlerine ve hem de diğer türlere karşı oldukça barışçıldırlar.

Karma akvaryumlarda bakıldığı takdirde diğer balıklarla kolaylıkla geçinirler. Üstelik lepistesler diğer balıklara zarar veren tür değil, diğer balıklardan zarar gören tür olarak tanımlamak daha doğru olur. Ne yazık ki kuyrukları, kendilerinden iri balıkların cazibe merkezi olmuşlardır.

Bir sürü balığı değildir ama gruplar halinde yaşar. Zaten hobici de bu güzel balıklardan çokça alarak, farkına varmadan grup oluşturur. Üreme konusunda da işleneceği üzere, erkekler devamlı çiftleşme arzusunda olmaları nedeni ile grupları 1e+3d ve katları şeklinde oluşturmakta fayda var.

Diğer balıklarla oldukça iyi geçinen lepistesler ne yazık ki kendi yavrularına karşı hiç de dost canlısı değillerdir. Gerek hamile olan ve gerekse diğer balıklar, yakaladıkları yavrularını yemekte tereddüt etmezler.

Lepisteslerin ve diğer canlı doğuranların yavrularını yemesi kimi yazılarda balıkların açlık durumlarına bağlanmış olup, yavru yemenin önüne geçilmesi için yetişkinlerin devamlı tok tutulması tavsiye edilmektedir. Kanımca, bu doğru bir davranış değildir. Balıkların açlıktan değil iç güdüsel olarak yavruları yediğini düşünüyorum. Üstelik yavru balıklar büyüyene kadar yetişkinler ne kadar tok tutulabilinir ki. Bence böyle bir beslenme rejimi, bir zaman sonra aşırı beslenmenin getirdiği sorunları balığınızın önüne muhakkak koyacaktır. Bu nedenle yetişkinleri tok tutmak yerine yavruları koruma altına almak bana daha doğru gelmektedir.

Tank Arkadaşları:

Lepistesler, diğer canlı doğuranlarla ve tetralarla rahatlıkla bir arada bakılabilir. Dip balığı olarak kuhli, coryderas, vatoz ve omurgasız olarak karideslerle ve salyangozlarla sorunsuz olarak yaşarlar. Gerek Amerika ve gerekse Afrika çiklitleri ile bir arada tutulamazlar.

Bir başka yasaklı balık da Tetrazonlardır. Lepsitesler tetrazonlarla kesinlikle beslenmemelidirler. Tetrazonlar 8-10 balıklık bir grup oluşturmuş olsalar bile lepisteslerle aynı tankta bulunmamaları gerekir. Tetrazonların bir Tetra türü olmadığı unutmamak gerekir.

Cinsiyet ayrımı:

Dişi ve erkekleri, birbirinde ayıran çok temel farklar vardır. Bunların en başında erkeğin muhteşem kuyruğu gelir. Daha sonrasında dişinin şişkin karnı ve son olarak da erkeğin üreme organı gonopod çok kolaylık seçilebilir. İlave olarak dişinin vücudu erkeğinkinden daha kalın ve iridir.

Üreme:

Doğum yapmadığı halde “doğuran balık” olarak nitelendirilirler. Aslında konunun özü kısaca şu şekildedir. Yavrular dişinin karnındaki yumurtlarda gelişir. Zamanı geldiğinde dişi yumurtları dışarı atarken yani yumurtlarken, yumurta yırtılır ve yavru sanki doğarmış gibi dişiden çıkar. İşte bu nedenle bu türlere Canlı Doğuran denmiştir.

Lepistesler, üremelerinin kolaylığı ile de tanınır. Temiz su ve iyi beslenme ve yeterince bitki, üremeleri için gereken şartlardır.

Lepsiteslerin karınlarında yavrular geliştikçe anüs çevreleri koyulaşır. Bu olgunlaşmış yumurtların çıkışa doğru ilerlemelirinden kaynaklanır. Aşağıdaki resim yumurtaların atılmasından birgünden az bir zaman önce çekilmiştir.

Lepisteslerin vereceği yavru sayısı, balığın genetik kalitesine yukarıda sıralanan şartların ne kadarının sağlandığına bağlı olarak değişir. Üç dört haftalık kuluçka dönemi sonunda 40-200 arası yavru verebilirler.

Bu tür kendi yavrularını yemekle ünlüdür. Gerek yumurtlayan anne ve gerekse akvaryumdaki diğer lepistesler yeni yumurtadan çıkmış yavruları bulduklarında yerler. Bu nedenle yavruların muhafazası için gereken önlem alınmalıdır. Bu önlemleri, ayrı bir yumurtlama tankı, ana tankta bol bitki kullanmak, yavruluk kullanmak ve rafya kullanmak olarak sıralayabiliriz.

Erkekler devamlı olarak çiftleşme isteği ile dişilerin peşinde yüzerek onlara kur yaparlar. Bu durumdan dişilerin yıpranmaması için akvaryumdaki dişilerin sayılarının erkeklerinde üç katı olması gerektiği devamlı tavsiye edilmektedir.

Gerek üreme ve gerekse cinsiyet belirleme konuları, genişlikleri nedeni ile “Lepisteslerde Cinsiyet ve Üreme” başlıklı ayrı bir yazıda incelenecektir.

 

Hastalıklar:

Bakteriyel enfeksiyonlara açık bir balıktır. Kuyruk ve yüzgeç çürümesi en sık karşılaşılan hastalıktır. Bununla birlikte yüzgeçlerde ve solungaçlarda beyaz pamukçuk şeklinde kendini gösteren mantarlar da sağlıksız su şartlarında yaşayan balıklarda sıkça görülen bir rahatsızlıktır.

Bu tür hastalıklar bulaşıcı olduğu için tespit edildiğinde balığı hemen akvaryumdan ayırıp tedaviye başlanması gerekmektedir. Ayrıca lepisteslerin sağlığı için, sularının iyi bir şekilde havalandırılarak bol oksijenle yüklenmesi gereklidir. Suyun havalandırması hava taşı kullanarak olabileceği gibi filtreden çıkan suyun su yüzeyini dalgalandırması ile de olabilir.

Bu tür hastalıkları tedavi etmek için aşağıda sıralanan ilaçlar örnek olarak verilmiştir.

Beyaz Benek için Sera Costapur, Azoo Anti-whitespot, Tetra Medica Contra Ick, Tetra Contraspot, Tropical Ichtiosan

Mantar için Sera Maycopur,Tetra MedicaFungi Stop, Azoo Fungus Treater, Tropical Akryflawına

Yüzgeç Çürümeleri için, Sera Omnipur

Lepisteslerin Sınıflandırılması:

Lepisteslerin türlerine göre ayrımı için muhtelif kıstaslar olduğu görülmektedir. Bunlardan en belirginleri kuyruk şekilleri olduğu için sizlere kısaca bahsetmek isterim.

Aşağıdaki şemadan da görüleceği üzere 12 adet lepistes türü kuyruk yapısına göre belirlenmiştir. Bunlar:

Geniş Irklar

A.) Bayrak Kuyruk, B.) Üçgen Kuyruk, C.) Yelpaze Kuyruk, D.) Tül Kuyruk.

Kılıç Irklar

E.) Çift Kılıç, F.) Üst Kılıç, G.) Alt Kılıç, H.) Lir Kuyruk.

Kısa Irklar

I.) Maça Kuyruk, J.) Mızrak Kuyruk, K.) Daire Kuyruk, L.) İğne Kuyruk.

Görüldüğü gibi lepistesler burada kuyruk şekillerine göre bir sınıflamaya tabi tutularak önce üç ırka ve daha sonra bu sınıflar da dörde bölünmüşlerdir. (2)

Konuya ilave olarak bahsedilebilecek bir diğer konu da lepistesin eş anlamlılarıdır. Lepisteslerle ilgili hemen hemen her sitede bulabileceğiniz bir tanımlamadır.

Eş Anlamlıları: Alfabetik sıraya göre verilmiştir.

• Acanthocephalus Guppii

• A. Reticulatus

• Girardinus Guppii

• G. Petersi

• G. Poeciloides

• G. Reticulatus

• Haridichthys Reticulatus

• Heterandria Guppyi

• Lebistes Reticulatus

• Lebistes Poecilioides

• Poecilia Poeciloides

• Poecilioides Reticulatus

Kaynak:

(1) http://www.tofino-bc.com/guppy/lechmere.htm

(2) http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Guppy-standards-grafik.svg